eHealth Week 2016: de highlights

Het kan niemand zijn ontgaan dat Nederland deze week het Europese epicentrum van eHealth is. Vanwege het Nederlandse voorzitterschap van de EU vindt de samen met HIMMS georganiseerde eHealth week in ons land plaats, in de Amsterdamse Beurs van Berlage om precies te zijn. Is er tot nu toe een rode draad te ontdekken, en wat zijn de meest opvallende aankondigingen? SmartHealth praat u bij.

Dat het bij eHealth ook vooral om de zorgconsument gaat is een voor de hand liggende observatie, maar de eerdere edities van de eHealth week waren toch vooral een feestje van (EU) beleidsambtenaren, consultants en de IT-industrie. De Nederlandse organisatie deed er slim aan om op zijn minst te proberen het patiënt/consument perspectief centraal te stellen. Empowerment was dan ook het veel gehoorde buzzword.

Anne-Miek Vrooms presentatie op dinsdag en woensdag was een indrukwekkende wake-up call waarom eHealth nog geen vanzelfsprekendheid is voor veel (chronische) patiënten. Vroom telt in haar presentatie de uren zorg op die ze afgelopen jaren ontving: 250 uur op de spoedeisende hulp, 2500 röntgen foto's en 80 uur bij haar huisarts, en dat is nog maar het begin. En slechts één e-consult, en een paar mails, waren mogelijk.

Nederlandse start

Voorafgaande aan de officiële opening van de eHealth week op woensdag organiseerde het ministerie van Volksgezondheid twee Nederlandse themadagen die gericht waren op de speerpunten van het VWS-beleid. Op de maandag lag de nadruk vooral op de regio als ideale organisatie-unit voor innovatie in de zorg. Door de toenemende samenwerking tussen bestaande zorgaanbieders en gemeenten in de jeugd-, ouderen- en ketenzorg is het onvermijdelijk dat organisaties op zijn minst in de regio samen optrekken, met name in ICT-investeringen. Daarmee voorkom je dat er eilandautomatisering ontstaat en eHealth innovaties beperkt blijven tot individuele zorgaanbieders.

Hoe nodig dat is bleek bijvoorbeeld uit de apothekers-monitor die Nictiz afgelopen maandag publiceerde: het elektronisch uitwisselen van zelfs zoiets basaals als een medicatie-overzicht tussen ziekenhuizen, huisartsen, thuiszorg en apothekers blijkt ondanks het LSP een enorme uitdaging, en apothekers gebruiken hun fax nog volop voor communicatie.

Een eHealth week is natuurlijk niet compleet zonder een verplichte bordesfoto

Startup 2 scale-up

De stap van startup naar een maatje groter (scale-up) was het thema van de tweede eHealth-dag op dinsdag 7 juni. Minister Schippers bleef het in de dagen daarna ook als een mantra herhalen: lokaal verzinnen zorgaanbieders de meest prachtige dingen, maar hoe zorgen we ervoor dat die op grotere schaal - buiten de regio - kunnen worden toegepast? Minddistrict en Karify, twee Nederlandse digital health onderneming die de stap van startup naar (internationale) scale-up overtuigend hebben gemaakt, vertelden over de geleerde lessen, en het middagprogramma bestond uit speed-dates tussen zorgprofessionals, startups, investeerders en beleidsmensen.

Dinsdag staat in teken van opschaling van startups (foto: Erik Gerritsen)

Tegenvaller?

De publicatie van de voortgangsmonitor afgelopen maandag over de eHealth-doelstellingen die minister Schippers in 2014 formuleerde liet zien dat er nog een flinke weg te gaan is: in het afgelopen jaar is er op twee van de drie doelstelling vrijwel geen vooruitgang geboekt. Dat zegt misschien meer over de doelstellingen dan over de status van eHealth innovatie in Nederland, want op allerlei plaatsen op de beurs kon je van buitenlandse bezoekers horen dat we in Nederland op veel punten een stuk verder zijn dan andere Europese landen.

Dat bleek ook uit een internationale studie van Philips die woensdag werd gepresenteerd. Volgens de zogeheten Future Health Index wordt de Nederlandse zorg als één van de besten gewaardeerd op integratie en toegankelijkheid door patiënten en zorgprofessionals. Het blijft lastig om een objectieve vergelijking over de volle eHealth breedte te maken, daarvoor zou je een Europese eHealth monitor moeten hebben met de reikwijdte van de Nederlandse Nictiz-monitor. Waar Nederland in ieder geval wel achterblijft op veel andere landen is de online toegang tot het eigen medische dossier. Dat is ook te verklaren: het in 2011 gestrande landelijke elektronisch dossier creëerde een beslissingsvacuum dat door private partijen moest worden opgevuld. Door onduidelijkheid over privacy en wetgeving beginnen zorgaanbieders, de ziekenhuizen voorop, nu pas aan een inhaalslag.

Online inzage in dossier bij Mijn UMC Utrecht

Nederlandse eHealth bedrijven

De eHealth Week is publicitair gezien een perfect storm voor Nederlands enige digital health multinational Philips. Nu deze onderneming alle kaarten heeft gezet op digitale zorg, en er door de beursgang van de lichtdivisie een flinke oorlogskas voor overnames beschikbaar is, moet het nu echt gaan gebeuren op de wereldmarkt voor connected care. Philips zorgde voor een stroom persberichten over nieuwe producten voor internationale markten.

In eigen land gaat zorgorganisatie Cordaan mensen met dementie helpen zo lang mogelijk thuis te wonen met behulp van slimme Philips-sensoren in huis. De twee organisaties tekenden tijdens de eHealth Week 2016 een intentieverklaring om CareSensus te gaan inzetten in de regio Amsterdam. CareSensus is Philips' nieuwe oplossing voor monitoring op afstand, die helpt bij de zorg aan de groeiende groep alleenwonende ouderen met dementie.

Philips sluit samenwerking met Cordaan om eHealth voor thuiswonende ouderen breder beschikbaar te maken

CareSensus is met kleine sensoren verbonden aan een online platform. De sensoren - zonder camera - worden na expliciete goedkeuring van de patiënt discreet op strategische plekken in het huis geplaatst, zoals de koelkast, voordeur, badkamer, slaapkamer en woonkamer. Ze monitoren op afstand de cliënt 24 uur per dag, 7 dagen per week. De gegevens die deze sensoren aanleveren, worden in Philips’ HealthSuite Cloud platform opgeslagen en met slimme algorithmen geanalyseerd. Zo ontstaat een profiel van het activiteitenpatroon, waarna veranderingen vroegtijdig kunnen worden ontdekt. Ook met de slimme medicijndispenser Medido gaat Philips internationale markten op.

Voor leveranciers als Apple, Philips en het Nederlandse FocusCura heeft die hernieuwde focus op consumenten ook een goede zakelijke reden, zij verwachten net als veel anderen dat de rol van de (betalende) zorgconsument steeds belangrijker zal worden in de financiering van de zorg. FocusCura is een flinke maat kleiner dan Philips, maar liet door zijn deze week geannonceerde samenwerking met Apple zien dat er een internationaal perspectief is voor Nederlandse eHealth ondernemingen.

Cloud en zorg

Het gebruik van de cloud voor de opslag en verwerking van (big) zorgdata is een regelgeving-mijnenveld voor Europese zorgaanbieders. Dat komt mede omdat toonaangevende cloud-bedrijven als Amazon, Google, Microsoft en WhatsApp Amerikaanse ondernemingen zijn. Sinds de Snowden onthullingen kijken we in Europa nooit meer op dezelfde manier naar data in de cloud. Tegelijk is iedereen het erover eens dat innovatie en cloud bijna synoniem zijn. Er is geen weg terug.

De European Cloud in Health Advisory Council is een naar eigen zeggen leveranciersonafhankelijke alliantie die woensdag opriep om de cloud op een veilige manier te kunnen inzetten, bijvoorbeeld door een harmonisering van Europese regels en goede afspraken met de IT-industrie. Voor bedrijven als Microsoft, één van de aanjagers van dit initiatief, is dit een begrijpelijke zet. Het ontbreken van duidelijke regelgeving over wat wel en niet mag in de cloud is een rem op een enorme groeimarkt.

Connected care en thuismeten

De thema's thuismeten, connected care en zelfmanagement liepen als een rode draad door deze eHealth week. Twee keynotes sprongen eruit op donderdag en vrijdag. Tijdens de afsluitende keynote van de eHealth Week maakte Lucien Engelen, directeur van Radboud REshape Center, bekend dat alle patiënten van het Radboudumc als onderdeel van de reguliere zorg gebruik kunnen maken van videoconsulten. Engelen liet ook weten dat het Radboudumc, in eerste instantie in samenwerking met verzekeraar CZ, patiënten de beschikking gaat geven over een zogeheten Connect Care Kit, waarmee de patiënten gegevens over onder meer bloeddruk en gewicht via slimme devices direct in het elektronische dossier (Epic) van het Radboudumc kunnen aanleveren.

Het argument dat eHealth niet van de grond komt omdat er geen passende vergoeding voor mogelijk gaat steeds minder op. Daan Dohmen van FocusCura maakte tijdens zijn keynote bekend dat hartpatiënten verzekerd bij Zilveren Kruis vanaf deze maand beschikking krijgen over ‘HartWacht’, een 24-uurs telecardioloog. HartWacht is een samenwerking van Zilveren Kruis, Cardiologie Centra Nederland (CCN) en FocusCura. Met deze doorbraak in eHealth bekostiging heeft Nederland volgens Dohmen een Europese primeur.

Laatste voorbereiding Keynote met daarin bekendmaking REVOLUTIONAIRE doorbraak...Tot 15u @eHealthWeekEU #eHealthWeek pic.twitter.com/Y5QQSWMZ1Z

— Daan Dohmen (@DaanDohmen) 9 juni 2016