Philips wil de badkamer en het ziekenhuis

Philips maakt tandenborstels, maar ook MRI-scanners, diagnostische software, borstpompen en intensive care apparatuur. Honderden producten en diensten moeten als puzzelstukken in elkaar gaan vallen in Philips' nieuwe strategie, waarin digital health de kern van de onderneming is geworden. SmartHealth spreekt met Jeroen Tas, CEO Informatics, Solutions & Services.

Philips topman Frans van Houten bevestigde in een recente toespraak nog eens hoe cruciaal de koerswijziging is die Philips vorige jaar inzette. Hij vertelde z’n toehoorders dat je risico’s moet durven nemen. “Bedrijven als DSM en Unilever hebben zich al enkele keren opnieuw uitgevonden en ook Philips heeft onlangs radicaal het roer omgegooid. Wij zetten volmondig in op het healthtech domein.”

Eind vorig jaar liet Philips weten dat de onderneming wordt gesplitst in een lichtbedrijf en een healthtech tak. Die onderneming, waarin zowel de medische apparatuur als de consumenten lifestyle artikelen van Philips zijn opgenomen, moet vooral voor nieuwe groei en winstgevendheid gaan zorgen. Jeroen Tas is door Frans van Houten aangesteld om hierin een vitale rol te spelen.

Na jaren de automatiseringsbaas (CIO) van alle Philips-onderdelen te zijn geweest, moet hij er nu als CEO Informatics, Solutions & Services voor zorgen dat Philips HealhTech transformeert van een bedrijf dat afzonderlijke producten verkoopt naar een leverancier van oplossingen. Het idee: integreer op basis van (big) data alle zorgaspecten van bijvoorbeeld COPD- of hartfalenzorg in efficiënte processen voor zorgaanbieders en patiënten.

Zorg als naadloze dienst

En daarvoor zal Tas zijn ruim dertig jaar ervaring als ondernemer en manager hard nodig hebben. Niemand twijfelt er inmiddels meer aan dat de wereldwijde markt voor zorg ingrijpende veranderingen zal ondergaan. Tas somt ze geroutineerd op, hij moet het verhaal al tientallen keren hebben verteld in de afgelopen maanden. Zowel in rijke landen als in opkomende economieën staat de financiering van zorgstelsels onder druk door de toename van patiënten met chronische ziekten, die een groot deel van de budgetten opsouperen.

Tegelijk willen gezonde mensen steeds meer in hun gezondheid investeren, en zal technologie ze daar steeds meer bij helpen. Maar de belangrijkste trend is dat we inmiddels de technologie hebben om zorg als een naadloze dienst te kunnen leveren, van diagnose tot behandeling, van thuis tot in het ziekenhuis, van aandoening tot preventie. Maar hoe we die beschikbare technologie zo kunnen inzetten zodat zorgaanbieders en zorgconsumenten er ook op een zinvolle manier mee aan de slag kunnen gaan, dat is volgens Tas nog geen gelopen race.

Philips: wereldspeler in medische beeldtechnologie

Wanneer je groei en expansie in de mondiale zorgmarkt beschouwt als het oplossen van een puzzel, dan heeft Tas heel wat stukken op tafel liggen. Philips is het meest bekend als producent van medische beeldvorming voor diagnostiek en behandeling, zoals scanners, echo-apparaten en röntgensystemen. Maar Philips maakt ook beademers voor COPD-patiënten, borstpompen, alarmeringsystemen voor ouderen, software voor de interpretatie van digitale beelden, ECG-apparatuur en tientallen andere producten en diensten. Die producten voor klinische toepassingen zorgden in 2014 voor een omzet van ruim 9 miljard euro. Maar daarnaast kwam er ook nog bijna 5 miljard omzet van zogeheten Consumer Lifestyle producten, zoals scheerapparaten en tandenborstels, keukenapparatuur en gezondheids- en wellness apparatuur voor consumenten.

Op papier kan Philips met dit portfolio het hele gebied van gezond leven en preventie tot aan diagnose, behandeling, herstel en thuiszorg met producten en diensten bedienen. De mogelijkheden zijn oneindig. Slimme COPD beademers die samenwerken met thermostaten en lucht-bevochtigers, tandenborstels die speeksel analyseren en uitkomsten doorsturen naar je medisch dossier, keukenapparatuur die voedsel analyseert en doorgeeft aan je voedings-app. Dat zo’n beetje alles in je huis een Internet-verbinding zal hebben lijkt inmiddels een toekomstig gegeven. Op crowdfunding-platformen vliegen de smart tandenborstels en babymonitoren je om de oren.

Zinvolle data

Het is volgens Tas geen kunst om een Bluetooth-verbinding of een WiFi-chip in een tandenborstel te stoppen zodat die met een app kan communiceren. Wat volgens hem wel moeilijk is: hoe kun je die data die je vanuit een tandenborstel verzamelt toepassen op een manier die zinvol is en die consumenten ook echt willen gebruiken?

Tas ziet op een iets langere termijn ongekende mogelijkheden voor slimme tandenborstels, scheerapparaten en andere consumentenapparatuur. Zijn baas Van Houten mag graag zeggen: ”Philips owns the bathroom”. Maar in de afgelopen periode is Philips vooral druk geweest met de ontwikkeling van software die zorgaanbieders en patiënten beter en vooral flexibeler laat samenwerken. Zodat een patiënt bijvoorbeeld eerder naar huis kan, omdat bloeddruk, hartslag en andere waarden via een slimme pleister continu kunnen worden gemonitord en naar de specialist in het ziekenhuis worden verstuurd, die eventuele veranderingen in gezondheid snel opmerkt en eenvoudig kan stabiliseren door de behandeling aan te passen.

"Philips owns your bathroom"

Philips werkt al jaren aan systemen voor thuismonitoring, bijvoorbeeld Motiva voor hartfalenpatiënten. Maar volgens Tas heb je een flexibele, open infrastructuur nodig als je niet elke keer opnieuw het wiel wil uitvinden. Dat is dan ook de ambitie van het Philips HealthSuite platform. Het is een dienst die beschikbaar is in de cloud, en daarmee ook buiten de muren van het ziekenhuis. HealthSuite moet als het aan Tas ligt de dienst worden die ervoor zorgt dat patiënten, artsen, verpleegkundigen en mantelzorgers altijd de beschikking hebben over alle relevante en actuele gegevens, of het nu om labwaarden, patiëntengegevens, informatie van stappentellers of aantekeningen gaat. En daarbij hoort natuurlijk een aanbod van gebruiksvriendelijke apps waarmee patiënten zelf of samen met hun zorgverleners kunnen werken, maar ook apps die zorgprofessionals voor hun eigen vakgebied gebruiken.

Philips x Salesforce

Het is tekenend dat Philips dit platform niet zelf vanaf de grond ontwikkelde, maar een samenwerking aanging met de Amerikaanse leverancier van cloudbased CRM-oplossingen Salesforce.com. Tas kende dit bedrijf goed, want Philips werkt intern al jaren met de software van Salesforce om veel sneller en preciezer te weten wat klanten van producten vinden en de contactmomenten met die klanten vast te leggen.

Tas gelooft heilig in de real-time onderneming; om te kunnen concurreren moet je binnen weken of zelfs dagen kunnen bijsturen op productfuncties, marketing en inkoop, afhankelijk van wat je klanten van je producten vinden. En omdat producten steeds intelligenter worden, kunnen leveranciers als Philips steeds meer data verzamelen over het gebruik ervan. Zo weet Philips precies wat de favoriete kleurenkeuze is van de gebruikers van zijn WiFi bestuurde Hue-lampen, en dat per land of zelfs provincie.

“Het Salesforce platform helpt ons daarbij, en zorgt er ook voor dat we de logistiek van onze field engineers beter kunnen organiseren.” Hij zag dan ook al snel de parallel met zorgprocessen in het ziekenhuis, en het cloud-platform van Salesforce bleek genoeg generieke functies te bieden om alle gewenste functies voor zorgtoepassingen te kunnen bouwen in HealthSuite. Dit platform ontvangt data van alle mogelijke bronnen (ook niet Philips-apparatuur), en biedt vervolgens mogelijkheden om die data te organiseren, valideren en op basis van door Philips ontwikkelde technologie diagnoses te stellen of gevaarlijke situaties te herkennen. “Als een patiënt met thuismonitoring belt met pijn op de borst, moet je ook de logistiek van alle handelingen die eventueel nodig zijn via je platform kunnen faciliteren en met alle betrokken gebruikers communiceren.”

Philips HealthSuite

Tas is ervan overtuigd dat een platform als HealthSuite alleen kans van slagen heeft als het open is voor andere leveranciers en ontwikkelaars. Ook Philips ziet dat giganten als Google en Apple in de komende jaren hun stempel zullen gaan drukken op de manier waarop consumenten met zorgdata omgaan. Er zullen nog meer bedrijven als Fitbit, Jawbone of Scanadu komen, die alles van het aantal stappen tot je calorieverbruik steeds preciezer zullen bijhouden.

HealthSuite hackaton

Het succes van HealthSuite, en daarmee ook Philips HealthTech, hangt dus voor een deel af van het gemak waarmee andere aanbieders hun data of apps kunnen integreren. Tas geeft aan dat het eco-systeem bij zorgaanbieders steeds complexer wordt, en dat een goede communicatie met andere systemen onmisbaar is.

Waar je vroeger de dokter en de patiënt had, heb je nu een behandelteam, zorgaanbieders in de eerste lijn, mantelzorgers of familie en eventueel gespecialiseerde ondersteuning. De eerste projecten met HealthSuite gaan binnenkort daadwerkelijk van start. Philips werkt met Salesforce bijvoorbeeld al enige maanden samen met het REshape Center van het Radboudumc aan een van de eerste implementaties voor COPD-patiënten en zorgverleners.

Om het belang van de open interface te onderstrepen, organiseert Philips begin maart in San Francisco een zogeheten hackathon. App-ontwikkelaars maken kansen op substantiële prijzen als ze in een competitie van enkele dagen een nuttige en aantrekkelijke toepassing op basis van de zogeheten API en de data in HealthSuite ontwikkelen. Philips overweegt volgens Tas om ergens na de zomer ook in Nederland zo’n HealthSuite hackathon te organiseren.

Philips HealthSuite Hackathon

HealthSuite is de vertaling van Philips’ visie op de marktontwikkelingen in de komende jaren. Nu zal het wereldwijd verkocht moeten gaan worden. Met dit platform wil Philips bij zorgaanbieders als ziekenhuizen een plaats gaan krijgen naast aanbieders als Epic (patiëntendossiers) of SAP (administratie en financiën). Deze leveranciers azen er natuurlijk ook op om vanuit hun huidige rol de regie te krijgen in de toenemende betrokkenheid van de patiënt c.q. consument in het zorgproces. Maar volgens Tas zal het voor deze aanbieders van ‘systems of records’ niet gemakkelijk zijn om zich om te vormen tot ‘systems of engagement’. Hij zegt het beleefd, maar volgens hem zijn EPD-leveranciers en boekhoudpakketten nu niet de meest geschikte kandidaten om de gunst van de zorgconsument te winnen, een ontwikkeling die niet tegen te houden is.

Consumerization van de zorg

Philips heeft dus twee troeven in de strijd. Op de eerste plaats beschikt het concern over een diepgaande kennis van klinische processen en data, en heeft het een imposante reeks innovaties op zijn

naam staan. De Philips landenorganisaties kennen bovendien de wereld van ziekenhuizen, bestuurders, zorgstelsels en nationale wetgeving. Daarnaast staat Philips met zijn Consumer Lifestyle producten met een stevig been in de wereld van de consument en diens alledaagse verlangens en latente behoeften. Dat voordeel missen veel aanbieders van software en hardware voor ziekenhuizen.

Maar hier zijn Apple, Google, Samsung, en zelfs Fitbit of Jawbone, tegenspelers die hun deel van de digital health markt gaan opeisen. Er zal vast nog een onderneming bijkomen die we nu nog niets eens kennen, zoals Uber en AirBnB een paar jaar geleden ook onbekend waren.

Een paar jaar geleden had nog nooit iemand van Uber gehoord

Jeroen Tas is ervan overtuigd dat de consumerization van de zorg de dominante trend is voor de komende drie tot vijf jaar. De zorg zal net als banken en de reisbranche moeten automatiseren om betaalbaar en schaalbaar te blijven, en zorgaanbieders zullen door verzekeraars en overheden gedwongen worden om hun processen te optimaliseren. En de consument zal door meer zelf te doen tegelijk ook meer gemak en betere zorg gaan ondervinden. Die trends zijn de ijkpunten voor de healthtech strategie van Philips, en je kunt er inderdaad ook niet omheen. Maar zoals altijd staat of valt succes niet met een visie, maar met de executie ervan. De financiële analisten kijken in de komende jaren daarom nieuwsgierig mee over de schouder van Tas.