Het Tergooi ziekenhuis, met locaties in Hilversum en Blaricum, start als eerste in Nederland met een telemonitoring proef waarbij hart- en vaatpatiënten punten kunnen verdienen door meer te bewegen, af te vallen of te stoppen met roken. Die punten kunnen ze inzetten voor korting op bijvoorbeeld kaartjes voor de dierentuin of een abonnement op de sportschool. De proef is onderdeel van het BENEFIT-programma, ontwikkeld door de Universiteit Leiden, het LUMC en Vital10.
Met behulp van 2,5 miljoen euro subsidie van de Hartstichting en ZonMW wordt in januari 2017 BENEFIT gelanceerd: een coaching programma voor hart- en vaatpatiënten. Het project wordt geleid door een team vanuit de Universiteit Leiden, de afdeling Hartziekten van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en het eHealth bedrijf Vital10. Vital10 biedt een digitaal dashboard voor het bijhouden van meetwaarden, het invullen van een dagboek en contact met een zorgverlener.
Korting sparen
De focus van BENEFIT ligt op gedragsverandering. Patiënten worden beloond voor de tijd en moeite die ze in hun eigen gezondheid steken. Deelnemers aan het programma kunnen zogenaamde ‘BENEFIT punten’ sparen door bijvoorbeeld (online) leefstijlcursussen te volgen, op gezette tijden bloeddruk, gewicht of cholesterol te (laten) meten, voldoende te bewegen of te stoppen met roken. Patiënten kunnen hiermee punten verdienen en die vervolgens uitgeven bij winkelketens of inwisselen voor korting op uitjes. Door deel te nemen aan challenges, bijvoorbeeld door mee doen aan de avondvierdaagse of een maand lang extra lessen volgen in de sportschool, verdien je extra punten, evenals door het betrekken van familie of vrienden.
“We hebben er veel over nagedacht of en hoe we het beste kunnen vaststellen of mensen ook echt aan de slag gaan met hun gezonde leefstijl”, zegt Andrea Evers, hoogleraar gezondheidspsychologie aan de Universiteit Leiden. “Het uitgangspunt is dat we mensen in principe gewoon vertrouwen. Mensen doen vrijwillig mee, omdat ze zelf gezonder willen worden, dat alleen al is belangrijk om te belonen. Als we merken dat er misbruik van wordt gemaakt of er verontrustende signalen komen, dan zullen we verder kijken hoe we dat moeten oplossen. Op den duur zullen we overigens wel veel meer sensoren in kleding, smartphones of fitness trackers terugzien, die kunnen helpen bij het monitoren van gebruikers. In eerste instantie gaan we uit van een positieve instelling.”
Patiënten kunnen er zelf voor kiezen met wie ze welke data delen en zorgverleners kunnen daar via een los digitaal dashboard inzicht in krijgen. Het is mogelijk om een signalement in te stellen bij bepaalde te hoge of te lage waarden. In hoeverre en hoe vaak een zorgverlener de waardes controles, moet volgens Evers onderling worden afgestemd. “Er moet met elkaar besloten worden in hoeverre de zorgverlener meekijkt, zodat het helder is bij wie welke verantwoordelijkheid ligt.”
Past het programma in jullie systeem?
BENEFIT-deelnemers meten in ieder geval hun dagelijkse beweging, door middel van een activity tracker, en hun hartslag, met een hartslagmeter. Ze vullen daarnaast een dagboek in en meten hun buikomvang. In principe zijn patiënten zelf verantwoordelijk voor de meetapparatuur die zij gebruiken. Dat kan een gratis stappenteller app op je smartphone zijn, of de meest geavanceerde Fitbit, Apple Watch of Polar fitness tracker zijn. Sommige ziekenhuizen zijn van plan om bepaalde meetapparatuur gratis of met korting beschikbaar te stellen.
Andrea Evers is als hoogleraar gezondheidspsychologie aan de Universiteit Leiden vanaf de start nauw als projectleider betrokken bij BENEFIT. “Je kunt met een groepje ervaringsdeskundigen een mooi programma optuigen, maar uiteindelijk moet de doelgroep ermee aan de slag willen gaan. Nadat we bekend maakten te starten met BENEFIT zijn we onder andere bij alle ziekenhuizen langs gegaan om verpleegkundigen, cardiologen en patiënten te vragen: waar hebben jullie behoefte aan? Hoe doen jullie dit nu? Past ons programma in jullie systeem? Aan de hand daarvan hebben we het programma zodanig geoptimaliseerd en verbeterd, dat de eerste partijen ermee aan de slag konden gaan.”
Op zoek naar handvaten
Eén van de ziekenhuizen die vanaf het begin betrokken is geweest bij de (door)ontwikkeling van het programma, is Tergooi in Hilversum en Blaricum. Tergooi is het eerste ziekenhuis in Nederland waar een proef met BENEFIT start. Karin Arkenbout is interventiecardioloog bij Tergooi en test sinds deze week met een eerste groep patiënten het programma uit.
De patiënten die nu in het BENEFIT-programma terecht komen, zijn mensen die na het volgen van de hartrevalidatie handvaten zoeken om met hun gezondheid bezig te blijven, vertelt Arkenhout. “Een hartinfarct komt vaak als donderslag bij heldere hemel. Tegenwoordig worden mensen snel geholpen en zijn ze ook snel weer thuis. Na zeven dagen zien we mensen terug op de post-infarct poli. Daar kunnen ze vragen stellen en verwijzen we ze eventueel door naar de hartrevalidatie. Daarna vallen mensen vaak in een gat: ze hebben veel vragen en voelen zich vaak onzeker”, aldus Arkenhout. “Hoewel we vaak van patiënten horen dat ze een infarct als een turning point in hun leven ervaren en het roer drastisch om willen gooien wat hun leefstijl betreft, blijkt deze motivatie naarmate de maanden vorderen gestaag af te nemen. Veel mensen voelen zich eigenlijk wel weer goed, de klachten zijn beperkt en het leven gaat door. Toch is het juist voor deze doelgroep van groot belang om hun cholesterol en bloeddruk in de gaten te houden en voldoende in beweging te blijven.”
Met een fitness tracker aan de slag
Zodra mensen weer ‘goed op de rit zijn’ worden ze vanuit het ziekenhuis overgedragen naar de huisarts, zegt Arkenhout. “Een huisarts heeft alleen weinig mogelijkheden om mensen goed te begeleiden. De huisarts meet wel vier keer per jaar bloeddruk en gewicht en één keer per jaar cholesterol, maar die periodieke controles en huisartsbezoeken zorgen bij de meeste mensen voor weinig incentive om echt te veranderen.”
Deelnemers aan het BENEFIT-onderzoek bij Tergooi krijgen een bloeddrukmeter en een activity tracker die ze thuis kunnen gebruiken. Beide koppelen via Bluetooth met het digitale dashboard van Vital10. De fysiotherapeut stelt per deelnemer een op maat gemaakt bewegingsprogramma op. Dat is volgens Arkenhout dan ook één van de succesfactoren van het programma. “Een man van veertig die een hartinfarct krijgt heeft andere wensen en behoeften dan een vrouw van 85. De een wil zijn actieve leven weer oppakken, de ander heeft er vooral belang bij om zich in en rond haar huis te redden.”
De verpleegkundig specialist van Tergooi houdt de gemeten waarden in de gaten: bij een te hoge bloeddruk krijgt hij of zij een seintje en kan er via het portaal contact worden gelegd.
Gezocht: verdienmodel
De kosten die worden gemaakt om een patiënt aan te sluiten op het programma (plus de zelfmeetapparatuur) worden op dit moment nog betaald door BENEFIT. De uren die Arkenhout en haar collega’s binnen het ziekenhuis kwijt zijn, krijgen ze vergoed via een subsidie die Arkenhout wist los te krijgen van het ziekenhuis. Evers: “We zijn op zoek naar een passend verdienmodel voor BENEFIT. Zodra de onderzoeksfase achter de rug is, moet BENEFIT zonder subsidie op eigen benen staan.” Arkenhout: “We willen komende maanden aan gaan tonen dat door de inzet van BENEFIT mensen beter on target zijn met hun cholesterol en het aantal infarcten en heropnames vermindert. Zo hopen we dat zorgverzekeraars overstag gaan en enerzijds de abonnementskosten van patiënten (deels) zullen vergoeden en anderzijds de ziekenhuizen tegemoetkomen voor hun inzet binnen het programma.”
Daarnaast hopen Arkenhout en Evers dat patiënten en of consumenten zelf ook bereid zijn een bijdrage te leveren aan het gebruik van het programma. “Mensen betalen ook geld voor een sportschool. Bij BENEFIT krijgen ze niet alleen op maat gemaakte sportoefeningen, maar ook dieettips en leefstijl adviezen en worden belangrijke vitale functies in de gaten gehouden.”
Van zorg naar preventie
Het programma is op dit moment gericht op hart- en vaatpatiënten, maar Evers hoopt deze doelgroep op korte termijn uit te breiden naar een bredere doelgroep, waaronder mensen met een hoge bloeddruk of (risico op) suikerziekte. “Deze groep heeft ook baat bij het programma. Wij zouden hen het liefst er nu al bij hebben.”
Vanuit ziekenhuisperspectief gezien is dat een interessante opvatting. Door te focussen op mensen die (nog) geen patiënt zijn, schuift het programma namelijk veel meer op naar het domein van preventie. “Wat ons betreft hoeft het ziekenhuis helemaal niet de rol van de betrokken zorgverlener op zich te nemen. De praktijkondersteuner, fysio, de sportcoach, de gemeente, een werkgever, het bedrijfsleven: er zijn nog veel meer stakeholders te bedenken die dit op kunnen pakken.”
De hoogleraar gezondheidspsychologie hoopt dat het BENEFIT-programma op den duur ‘lijn overstijgend’ wordt. “We willen dat patiënten niet alleen met hun cardioloog of specialist hierin samenwerken, maar ook met hun huisarts, diëtiste of sportleraar. Programma’s die starten in de revalidatie worden zelden voortgezet als iemand eenmaal thuis is en weer terug is bij zijn of haar huisarts. Dan staan patiënten er weer alleen voor en zakt het gebruik snel in. Dat willen we voorkomen.”
Trackbacks & Pingbacks
[…] hier voor het […]
[…] Hartpatiënten in Ziekenhuis Tergooi verdienen punten door gezonder te leven […]
[…] Voor meer informatie zie: Algemeen Dagblad Noordhollands Dagblad Leidsch Dagblad Pharmacy Choice NPO Radio 1 Smarthealth […]
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!