Blog: hoeveel macht heeft Chipsoft?

“Wanneer je bij de invoering van eHealth een probleem hebt dat je zelf écht niet kunt oplossen, dan kun je mij mailen op e.gerritsen@minvws.nl. Ik beloof jullie dat wij er dan naar kijken.”

Erik Gerritsen, de digital health minded secretaris-generaal van VWS, moet het in zijn vele speeches tijdens deze eHealth week vaak hebben gezegd. Hij bedoelt er niet mee dat het ministerie direct uitstapt om mee te duwen als een eHealth project vastloopt. Sterker nog: hij durft zijn aanbod zo stellig te doen, omdat veel vermeende problemen volgens hem helemaal geen échte problemen zijn.

Zorgaanbieders sluiten zichzelf te vaak op in een mentale gevangenis wanneer het om eHealth gaat, denkt Gerritsen. Zo denken veel innovatoren dat er geen bekostigingstitel voor eHealth toepassingen is. Maar volgens Gerritsen is er financieel veel meer mogelijk dan de meeste zorgaanbieders denken. En in andere gevallen zijn de problemen die organisaties ervaren een obstakel dat VWS niet kan wegnemen, omdat de werkelijke blokkades in de eigen organisatie of regio liggen.

Ik benieuwd hoe Gerritsen omgaat met een probleem dat Mark van Houdenhoven eerder deze maand in Medisch Contact aankaartte. Van Houdenhoven is CEO van de Maartenskliniek.

"Chipsoft wil bewerkersovereenkomst niet tekenen"

Hij legt in zijn blog uit dat zijn ziekenhuis als gevolg van bestaande en vooral nieuwe Europese privacy-wetgeving zogeheten bewerkersovereenkomsten met zijn leveranciers moet sluiten. Dat geldt voor websitebouwers, ontwikkelaars van laboratoriumsystemen, leveranciers van personeelsadministratiesystemen, maar ook voor leveranciers van elektronische patiënten dossiers zoals Chipsoft, veruit de grootste marktpartij in Nederlandse ziekenhuizen.

Chipsoft vertikt het om die overeenkomst te tekenen, zegt Van Houdenhoven, omdat ze vinden dat ze geen bewerker zijn van de gegevens. Hij vindt dat onbegrijpelijk; de wetgever en alle juristen die hij heeft geraadpleegd zijn hier namelijk heel duidelijk over.

De frustratie druipt van scherm: “Tot nu toe knijp ik mijn ogen een beetje dicht. Ik had er immers op moeten toezien dat ze tekenen, of de stekker eruit moeten trekken. Maar stoppen met een EPD dat goed functioneert, alleen omdat een overeenkomst ontbreekt, is onmogelijk. De beruchte ‘vendor lock-in’, de afhankelijkheid van één leverancier, is hier bijna fysiek voelbaar. Chipsoft weet dit en het speelt met dit gegeven.”

Ministerie: eigen verantwoordelijkheid

Volgens Van Houdenhoven is het op één lijn krijgen van alle ziekenhuizen een onmogelijke opgave. Daarvoor is hun afhankelijkheid van Chipsoft te groot. Daarom vraagt hij VWS om ervoor te zorgen dat een dataleverancier pas in de zorg werkzaam mag zijn als die de bewerkersovereenkomst heeft getekend.

Het ministerie ziet daar niet zo veel in, constateert de CEO. Het is de verantwoordelijkheid van Van Houdenhoven, die moet er zelf maar harder aan trekken. Dat is vreemd, want in het Informatieberaad, het ICT overleg-paradepaardje van het ministerie, circuleert al sinds een zomer een notitie over de mogelijke problemen die zorgaanbieders ervaren door een te grote afhankelijkheid van hun softwareleverancier. Er komt een "bestuurlijk overleg". Het ministerie wil ook graag voorbeelden uit het ‘veld’ verzamelen om te kijken of er werkelijk sprake is van marktmacht of zelfs machtsmisbruik door extreme afhankelijkheidsrelaties.

Wanneer VWS bij de hartekreet Van Houdenhoven constateert dat dit geen écht probleem is waar het ministerie iets aan zou kunnen, dan kun je die vendor lock-in werkgroep nu meteen al opdoeken. Alle andere issues die mogelijk komen bovendrijven zijn Micky Mouse problemen in vergelijking met het punt dat Van Houdenhoven aansnijdt. Hij zegt wat tientallen zorgbestuurders alleen aan de borreltafel durven te zeggen, omdat ze bang zijn dat ze straf krijgen van hun leverancier.

Of zou VWS denken dat het eerder een casus is voor de Autoriteit Consument en Markt?