Slaap(problematiek) blijft booming business in de eHealth industrie: alleen in Nederland zijn er al tientallen startups en gevestigde bedrijven die zich bezighouden met hard- en softwareoplossingen gericht op het bijhouden, analyseren en verbeteren van slaap. Deze week kwam daar een nieuwe app bij: Lyla Sleep Coach. Een app die - op basis van wetenschappelijk onderzoek - belooft om gebruikers beter te laten slapen.
Vorige week werd in de Android Store de Nederlandse app Lyla Sleep Coach gelanceerd. De app is bedacht en ontwikkeld door een groep onderzoekers aan de Universiteit Utrecht en TU Delft. Robbert Jan Beun begeleidde als onderzoeker Interactietechnologie aan de Universiteit Utrecht vijf jaar lang een onderzoeksproject naar de werking van een app om mensen te helpen aan hun slaapprobleem te werken. Dat project viel binnen het onderzoeksprogramma ‘Healthy Lifestyle Solutions’ van de toenmalige technologie stichting STW (inmiddels is STW in NWO opgegaan en heet het Toegepaste Technische Wetenschappen), het Nationaal Initiatief voor Hersenen en Cognitie (NIHC) en Philips Research.
Het programma richtte zich op vier onderwerpen: goed slapen, stress en ontspanning, gezond eten en drinken, en bewegen. Beun en zijn team van technici en slaapdeskundigen doken op het thema slapen.
“Ik wilde onderzoeken in hoeverre je de ingebouwde features van een smartphone kunt gebruiken om door middel van persuasieve technologie de slaaptherapie te verbeteren. Met slaaptherapie bedoel ik de oefeningen die mensen met slaapproblemen moeten doen." Beun spreekt uit ervaring: hij was zelf jarenlang een slechte slaper. “Ik heb eens mee gedaan aan een cursus om aan mijn slaapprobleem te werken. Ik kreeg oefeningen die ik thuis moest uitvoeren. Zonder controle of stimulans is dat knap lastig. Het vormde voor mij de aanleiding om te onderzoeken welke rol techniek kan spelen bij het ondersteunen van die slaapoefeningen.”
Zes weken oefeningen
Als je slapeloosheid en slaapproblemen wilt behandelingen zonder medicatie, kom je al gauw uit bij cognitieve gedragstherapie (CGT). Bij cognitieve gedragstherapie worden het gedrag en de gedachten die de problemen in stand houden, besproken en behandeld, en dat kan ook via Internet of met een app.
Lyla Sleep Coach is gebouwd op principes uit de cognitieve gedragstherapie, zegt Beun. De insteek van de app is om mensen te begeleiden bij het uitvoeren van oefeningen die hun slaapproblemen kunnen verhelpen. Gebruikers van de applicatie leren in een periode van zes weken hun verkeerde slaapgedrag af en vervolgens het juiste gedrag aan. Lyla Sleep Coach bestaat uit een slaapdagboek, (ontspannings)oefeningen en een virtuele coach die de oefeningen ondersteunt.
De app kan op dit moment niet worden gekoppeld aan een sleeptracker, zoals die van Fitbit, Apple of Samsung. “Daar is de app echter wel op gebouwd: we zijn begonnen met een koppeling tussen de app en een sleeptracker van Philips. De slaaptherapeut binnen onze projectgroep vond het echter belangrijk dat mensen ook gedurende de dag bewust bezig zijn met hun slaap. Dus niet dat een polsbandje het automatisch voor je registreert en je daar geen omkijken naar hebt. We denken wel na over een combinatie. Een tracker die als het ware een voorzet doet: ik heb dit en dat gemeten, klopt dat voor jouw gevoel? Overigens zou het voor ons nog wel een dingetje zijn dat de meeste consumenten trackers op dit moment niet volledig betrouwbaar zijn.”
Bedtijdrestrictie
De eerste week voer je als gebruiker allerlei gegevens over je slaap en dagelijkse activiteiten in. “Op basis van die gegevens bepaalt de app wat een passend programma is. Heeft een gebruiker bijvoorbeeld een lage slaapefficiëntie (de tijd die je in bed ligt vs. de tijd die je daadwerkelijk slaapt) dan kun je een programma daarop gefocust toepassen.” Gebruikers van de app kunnen ook aangeven dat ze bepaalde oefeningen te zwaar vinden en een minder intensief traject willen volgen.
“Een van de zwaarste oefeningen is bedtijdrestrictie”, zegt Beun. “Dat betekent dat je minder lang in bed mag blijven liggen, iets wat in principe tegen je natuur in gaat als je slecht slaapt. Het is belangrijk om bij zo’n oefening goed ondersteund te worden, want de eerste paar weken kunnen pittig zijn.” Gebruikers van de app worden dagelijks begeleid door een slaapcoach. Die slaapcoach is een virtuele coach, een soort chatbot. Gebruikers kunnen niet vrijuit chatten, maar geven antwoord op haar vragen door middel van meerkeuze-opties. Het ‘gesprek’ met de coach is in die zin ook geautomatiseerd: op gezette tijden stelt de coach een vraag, je kunt als gebruiker (nog) niet zelf een gesprek starten als je midden in de nacht wakker ligt of niet in slaap komt.
Insomnia Severity Index
De app is door een team van de Universiteit van Utrecht gebouwd, en aan de Universiteit van Amsterdam en de Universiteit van Delft getest met een randomized controlled trial met 150 proefpersonen. De proefpersonen scoren voor het onderzoek gemiddeld een 16 op de Insomnia Severity Index (ISI), een wetenschappelijk onderbouwde test om de ernst van het slaapprobleem in kaart te brengen. Die test kijkt onder andere naar slaaplatentietijd, slaapduur, tevredenheid met huidig slaappatroon, dagelijks functioneren en de graad van last of bezorgdheid veroorzaakt door het slaapprobleem. Ter vergelijking: de ISI loopt van 0 tot 28: hoe hoger de score, hoe erger het slaapprobleem. “Na afloop van de zes weken eindigde de groep met Lyla Sleep Coach op een score van 10, de groep zonder op een score van 13. De groep die de app gebruikte hadden in veel gevallen een betekenisvolle klinische verandering, dat wil zeggen, een verbetering van 8 of meer op de ISI.”
Sleeptracker Beddit, een van de eerste consumenten slaap trackers op de markt
De app is niet voor iedereen geschikt, maakt Beun duidelijk. “In Nederland heb je zo’n twee miljoen slechte slapers. De app kan voldoende zijn om een slaapprobleem te verbeteren of verhelpen, maar kan ook een startpunt zijn voor het contact met een arts of slaaptherapeut om een uitgebreider onderzoek te starten. Gebruikers kunnen dan wel laten zien welke oefeningen ze al geprobeerd hebben met Lyla.”
App als commerciële onderneming
Op dit moment is de app zo gebouwd dat je alleen zes weken een programma kunt volgen en daarna zelfstandig verder moet gaan, bijvoorbeeld met het slaapdagboek of de ontspanningsoefeningen. Gebruikers betalen een tientje voor het hele programma, de eerste week gebruik van de app - waarin vooral data verzameld wordt - is gratis.
Beun merkt hoe lastig een app als commerciële onderneming is. “Er bestaat nog veel wantrouwen tegenover gezondheidapps: deels is dat terecht. Zelfs al heb je een wetenschappelijk bewezen effectieve app, dan heb je nog met dat stigma te maken. Daarnaast is een passend verdienmodel vinden lastig.” Daar heeft Beun, inmiddels mede-eigenaar van de onderneming achter Lyla Sleep Coach, wel een oplossing voor bedacht. “We willen ons product daarom breder inzetten dan alleen een slaap-app. Je kunt het mechanisme van de app namelijk ook voor andere therapieën inzetten. Geef ons een zelfhulpboek, dan maken wij er een app van. Op die manier kunnen ook andere partijen profiteren van onze kennis van communicatie en persuasieve technologie in je smartphone.”
wellicht ook interessant
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!