Blog: Apple, Amazon en Google helpen masterclass aan fijne start

Morgen gaat de derde editie van onze masterclass eHealth strategie van start. Samen met een geweldig team docenten buigen de deelnemers zich in de komende maanden over de vraag hoe je als zorgaanbieder digitale innovatie vanuit een strategisch perspectief het slimst kunt implementeren. Samen met Anna, Frederieke en Jan Erik de Wildt, mijn collega programma-coördinator, ben ik in de laatste dagen voor de start van een nieuwe leergang meer dan normaal alert op internationaal en lokaal nieuws over digitale zorg. Actuele thema's zijn leuk om een collegedag mee te beginnen.

Ik kan met niet herinneren dat we eerder zo met onze neus in de boter zijn gevallen. Apple's aankondiging tijdens de afgelopen Nederlandse eHealth week was al een aardige opmaat. Apple kondigde een nieuwe versie van zijn Gezondheids-app aan waarmee (voorlopig alleen) Amerikaanse iPhone en iPad gebruikers hun medische gegevens gemakkelijker kunnen opvragen en weergeven. “Onze ambitie is om het leven van consumenten gemakkelijker te maken”, zei Jeff Williams, de operationele baas van Apple. “We hebben nauw samengewerkt met de medische sector om een gebruikservaring te maken waarnaar iedereen al jaren op zoek is: je medische dossier gemakkelijk en veilig op je iPhone te kunnen bekijken.” Een mooie digital health aankondiging, ook al was het goed beschouwd niet echt helemaal nieuw. Apple had al twee maal eerder aangekondigd informatie uit medische dossiers via de iPhone te willen ontsluiten, de eerste keer zelfs al bijna vier jaar geleden. Maar ditmaal lijken ze de goede formule te pakken te hebben. Als ik MedMij was zou ik daar eens heel goed naar kijken.

Amazon, net als Apple één van de meest waardevolle en invloedrijkste ondernemingen ter wereld, blijkt ook een prima timing te hebben voor de start van onze masterclass. In een aankondiging die gisteren door nagenoeg de gehele Amerikaanse financiële pers groundbreaking werd genoemd, kondigde Amazon, samen met Berkshire Hathaway en JPMorgan Chase, de oprichting van een nieuwe zorgonderneming aan.  Dit nieuwe bedrijf moet, zonder winstoogmerk, de gezondheidszorg voor de meer dan één miljoen werknemers van de drie bedrijven slimmer, goedkoper en beter gaan regelen dan zorgaanbieders en verzekeraars nu doen in de VS. De aandelenkoersen van dit soort bedrijven zakten gisteren met procenten tegelijk, omdat beleggers vrezen dat de disruptieve Amazon-aanpak  slecht nieuws betekent voor de gevestigde orde. Hoe Amazon en zijn twee partners-in-crime de zorg beter en goedkoper willen maken is nog onduidelijk, maar je hoeft geen zorgverbinder, kantelaar of omdenker te zijn om in te zien dat digitale innovaties een sleutelrol gaan spelen.

Google destilleerde 46 miljard datapunten uit ziekenhuisdossiers

In de schaduw van Apple en Amazon was er vorige week ook (minstens even interessant) digitaal zorgnieuws van Google, in de vorm van de publicatie van nieuwe research-resultaten. In het artikel dat Google 24 januari publiceerde, leggen de 34 (!) co-auteurs uit hoe ze ge-anonimiseerde data van ruim tweehonderdduizend patiënten uit twee Amerikaanse ziekenhuizen gebruikten om algoritmes te ontwikkelen die voorspellingen kunnen doen over de opnametijd, de kans dat iemand later opnieuw moet worden opgenomen of zelfs overlijdt. Dergelijke statistische modellen hebben normaal gesproken grote hoeveelheden geschoonde en gecategoriseerde datapunten nodig.

Dat kost enorm veel werk, omdat een medische dossier vooral uit ongestructureerde data bestaat (beelden, geschreven aantekeningen). Het centrale inzicht van de Google-studie is dat je al die gegevens niet expliciet hoeft te destilleren en te structureren uit de medische dossiers van patiënten. In plaats daarvan maakt Google gebruik van kunstmatige intelligentie, met name machine learning, om zelfs in slecht leesbare handschriften de relevante variabelen op te sporen en voorspellende modellen te ontwikkelen. Eén van de Google auteurs, Eyal Oren, had vorig najaar in Amsterdam tijdens een conferentie al een tipje van de sluier opgelicht. Hij vertelde daar dat Google de relatief nieuwe FHIR standaard gebruikte om gegevens uit de systemen van verschillende leveranciers tot een dataset met een uniforme en bruikbare structuur te boetseren.

Die zelflerende systemen blijken verbluffend goede voorspellingen te kunnen maken, stellen de onderzoekers in hun conclusie. Ongestructureerde data is vloeken in de zorg-ICT kerk, en duizenden mensen houden zich wereldwijd bezig met gegevensmodellen, standaarden, datamodellen, registraties aan de bron en gegevens-sets. Natuurlijk is het voor gegevens-uitwisseling handig wanneer partijen dezelfde taal spreken, maar de Google studie doet je wel op je achterhoofd krabben: spannen we met al dat geklus aan standaarden, dat al decennia-lang duurt, inmiddels het paard niet achter de wagen?  De standaard-evangelisten zullen dit natuurlijk te vuur en te zwaard ontkennen, en hun missie blijft relevant: betere zorg door betere uitwisseling. Maar misschien moeten we de aanvliegroute eens opnieuw bekijken.

Ergens hoop ik dat Facebook of Microsoft vanavond nog een lekkere digital health aankondiging doen. Maar Apple, Amazon en Google hebben in ieder geval al duidelijk gemaakt dat de toepassing van digitale innovaties in de zorg feitelijk nog maar net van start is gegaan. We zitten echt nog maar in de eerste inning.