Fitbit blijft aan kop in Nederland (maar wordt nog niet gekocht op doktersadvies)

Dik vijfhonderd SmartHealth lezers deden mee aan ons lezerspanel over fitness en gezondheids wearables en fitness apps. Komen de resultaten van Nederlandse bodem een beetje overeen met internationale trends op het gebied van wearables? Hoe is Apple’s marktaandeel in Nederland? En zien Nederlands zorgprofessionals toegevoegde waarde in het gebruik van fitness wearables?

De helft van onze ondervraagden is in het bezit van een fitness of gezondheids wearable. Een derde van de ondervraagden antwoordt 'nog niet', maar heeft een koopintentie. Uit de antwoorden blijkt dat men meestal nog geen keuze heeft kunnen maken uit het groeiende aanbod van sporthorloges, fitnesstrackers en smartwatches.

Zeventien procent van de ondervraagden zegt resoluut nee tegen wearables. De (te) hoge prijs van fitness wearables wordt als meest dominante reden genoemd. Er worden ook andere bezwaren tegen fitness wearables gemaakt. Zo geven veel deelnemers als antwoord dat bestaande wearables nog niet voldoen aan hun eisen, en dat men wacht op een nieuwere versie. Ook zijn er respondenten die aangeven nog niet op de hoogte te zijn van wat er allemaal mogelijk en beschikbaar is.

Allerhande fitness wearables

Fitness wearables is natuurlijk een ruim begrip, waar zowel activity trackers als sporthorloges, smartwatches en smartbands onder vallen. Zestig procent van de ondervraagden geeft aan een activity tracker te gebruiken en ruim een vijfde is in het bezit van een sporthorloge. De smartwatch categorie is ook meegegroeid ten opzichte van een eerdere SmartHealth enquête: ruim zeventien procent van de ondervraagden is in het bezit van een slim horloge. Andere wearables die gebruikt worden zijn bijvoorbeeld sensoren die helpen bij het verbeteren van de houding en verminderen van stress (Spire) of slimme kledingstukken (Hexoskin).

Veertig procent van alle wearables werd in het afgelopen half jaar gekocht. Slechts één op de zes deelnemers loopt met een wearable van meer dan twee jaar oud. Dat is ook niet verwonderlijk als je je bedenkt hoe snel de ontwikkelingen en nieuwe productaankondigingen op het fitness wearable gebied gaan.

Dominante spelers

Een enquête onder de lezers van SmartHealth geeft vanzelfsprekend geen representatief beeld van de Nederlandse bevolking, anders zou de helft van alle mensen op een willekeurig verjaardag al een Fitbit, Apple Watch of Polar Loop om de pols hebben. Maar de digital health voorhoede die we ondervroegen geeft natuurlijk wel een goed beeld van marktontwikkelingen. De merkvoorkeur van deze groep volgt eenzelfde beeld als wat uit internationale marktonderzoeken naar voren komt. Fitbit is ook hier een onbetwiste marktleider en wordt daarna - met een flinke voorsprong, dat wel - gevolgd door Polar, Apple en Garmin. Uiteraard blijft de positie van Apple opvallend: in een half jaar tijd schoot de technologie-gigant naar deze prominente marktpositie met zijn Watch.

Wat verder opvalt aan de Nederlandse situatie is de positie van Polar. Wereldwijd staat deze aanbieder niet in de top zes, maar in dit Nederlandse onderzoek staat Polar op nummer twee. De sterke merknaam en een goed distributienetwerk zijn mogelijke factoren. Wat nog meer opvalt is de afwezigheid van Xiaomi. Deze Chinese aanbieder groeit wereldwijd sterk in marktaandeel, maar komt bij ons niet eens in de top tien terecht. Dit heeft natuurlijk met de slechte verkrijgbaarheid van Xiaomi in Nederland te maken. De tracker is bijvoorbeeld niet bij populaire online aanbieders als Coolblue of Bol.com te koop. De Microsoft Band is een soortgelijk geval: Nederland heeft kennelijk geen prioriteit bij het Amerikaanse concern.

Inzicht in slaap en beweging

Meer dan de helft van de ondervraagden gebruikt dus een fitness wearable. Maar waarom eigenlijk? Inzicht krijgen in dagelijks beweeggedrag staat met stip op nummer één als aankoopreden. Daarna volgt een voorliefde voor gadgets en de behoefte aan een hulpmiddel bij sport of fitness. Vijftig deelnemers geven aan een andere reden te hebben om een wearable te kopen, waarbij slaap monitoren het meest genoemd wordt. Inzicht krijgen in hoe en hoeveel men slaapt, blijkt een motivatie om een activity tracker met sleep tracking functie aan te schaffen.

Onder (zorg)professionals blijkt er een sterke interesse te zijn in fitness wearables. Meerdere (zorg)professionals geven aan ervaring op te willen doen met het gebruik van wearables, bijvoorbeeld om te kijken of ze dit aan hun patiënten kunnen aanraden. Tegelijkertijd geven achttien mensen aan hun wearable te gebruiken als persoonlijke ondersteuning bij een (chronische) ziekte of aandoening. Dit doen deze gebruikers echter op eigen houtje: slechts drie deelnemers laten weten hun wearable op doktersadvies te gebruiken. Kortom: zowel aan de zorgaanbod als aan de zorgvraagkant wordt er geëxperimenteerd met het gebruik van wearables, maar het lijkt erop alsof we de hobby-fase nog niet voorbij zijn. Belangstelling voor wearables is er, maar een Fitbit wordt (nog) niet op doktersadvies voorgeschreven.

Niet ongebruikt in de lade

Het vooroordeel dat veel trackers na een poosje vanzelf ongebruikt in een la belanden, wordt door de enquête niet bevestigd. Sterker nog, zeventig procent van de ondervraagden geeft aan hun wearable dagelijks te dragen. Kleine kanttekening: we kijken hierbij wel naar een lezersgroep van early adopters en gadgetfreaks.

Toch geeft dertig procent aan hun wearable niet iedere dag te gebruiken. De redenen lopen wat uiteen, maar vaak komt terug dat een activity tracker vooral voor sporten, en dus niet iedere dag, gedragen wordt. Stijl en smaak vormen een belangrijke reden om een apparaat niet altijd te dragen, alsmede batterijduur (‘als ik de tracker moet opladen raakt hij uit m’n systeem’). Andere redenen zijn dat gebruikers inmiddels voldoende inzicht hebben in hun beweeggedrag en de wearable dus niet meer dagelijks nodig is. Tenslotte wordt de angst om te veel met cijfers en grafieken in de weer te zijn ook erkend door de gebruikers. Een deelnemer geeft aan bang te zijn voor neurotisch gedrag, een ander om alleen maar op haar scherm te kijken.

RunKeeper koploper in Nederland

De meeste mensen (57%) die in het bezit zijn van een fitness wearable gebruiken - naast de app die bij hun wearable hoort - ook nog andere gezondheidsapp(s) op hun smartphone. Onder de deelnemers die (nog) geen wearable hebben ligt dat percentage net iets hoger (60%). Apps als RunKeeper, Strava en Runtastic die in de top vijf staan vormen geen verrassing. Het (actieve) gebruik van Apple Gezondheid wel. Naast de twaalf apps waar deelnemers uit konden kiezen in de enquête, maken deelnemers ook nog gebruik van standaard apps op hun smartphone (Google Fit, Samsung S Health), coachingsapp Fitmo, apps voor meditatie en mindfulness, en websites als looptijden.nl.

Het gebruik van een fitness wearable of app blijkt wel z’n vruchten af te werpen: zestig procent van de deelnemers laat weten het gevoel te hebben meer te zijn gaan bewegen sinds ze hun app of wearable hebben.

Fitness wearables in de zorg

Ruim de helft (55 %) van de respondenten kenmerkt zichzelf als zorgprofessional. Deze groep ziet opvallend veel kansen voor fitness wearables in de zorg. Preventie, zelfmanagement, wetenschappelijk onderzoek, sport en fitness en tele-monitoring zijn volgens de ondervraagden terreinen waar veel mogelijkheden liggen voor de inzet van fitness trackers. Alleen diagnostiek scoort lager. De zorgprofessionals melden ook andere ideeën voor de inzet van wearables, bijvoorbeeld op het gebied van revalidatie, therapietrouw, medicatiebegeleiding of mentale gezondheid.

Niet alleen voor de jonge, hippe man

Als we de tijdschriften en weblogs moeten geloven worden wearables met name geassocieerd met jonge mannen en zijn het toys for boys. Uit onze enquête blijkt dat onder de early adopters van SmartHealth de mannen en vrouwen niet opvallend (60% vs. 40%) verdeeld zijn en dat meer dan de helft ook nog eens boven de 35 jaar oud is.

In het kader van het nieuwe jaar vroegen wij de deelnemers ook nog naar hun goede gezondheidsvoornemens. De top vijf is een klassiek lijstje van meer bewegen, een paar kilo kwijtraken, beter/langer slapen en gezonder eten. Onze lezers konden ook een eigen goede voornemers voor 2016 invullen. Daar kregen we leuke (en eerlijke!) antwoorden op. Verminderen van stress, een betere balans tussen werk en privé en meer mediteren kwamen vaak terug bij de goede voornemens. En een klein percentage van de SmartHealth-lezers heeft zichzelf in 2016 een sportieve uitdaging gesteld: een Iron Man triatlon, de Dam tot Damloop, een halve of hele marathon lopen of een personal record verbreken. Of 'gewoon' aan een sixpack werken. Minder vaak op bezoek bij schoonmoeder, omdat dat negatieve energie geeft, vonden we ook een opvallende. Onze favoriet? Meer letten op wat SmartHealth te melden heeft.

Stay tuned: deze week maken we ook de twee winnaars van het SmartHealth goede voornemens pakket (drie maanden gratis trainen met een personal trainer van Fitmo, een activity tracker van Fitbit of Polar, én een smart body analyzer van Withings of iHealth) bekend onder de deelnemers van de enquête.