In de serie ‘eHealth op de werkvloer’ spreekt SmartHealth met zorgprofessionals die dagelijks te maken hebben met eHealth-toepassingen. Veel van deze technologische innovaties betekenen op papier efficiënter werken, kwaliteitsverbetering of kostenverlaging, maar in de praktijk zijn er vaak genoeg obstakels te overwinnen. Een kwestie van tussen droom en daad? Deze week: Sabine Pinedo, internist-vasculair geneeskundige bij specialistisch medisch centrum Arterium in Amsterdam.
Het Arterium – die naam is een combinatie van arterie (slagader) en atrium (plek waar mensen samenkomen evenals de Latijnse benaming voor hartboezem) - is een specialistisch medisch centrum in Amsterdam gericht op hart- en vaatziekten en het voorkomen hiervan. Het centrum werd in 2011 opgericht door Sabine Pinedo en haar man, Roderik Kraaijenhagen, cardioloog. “Ons doel was laagdrempelige zorg naar de wijk te halen, dichtbij de patiënt en met korte lijntjes naar de huisarts. Daarnaast wilden we een persoonlijk gezondheidsdossier (PGD) aan onze chronisch zieke patiënten aanbieden waarbij interactieve communicatie overal ter wereld en 24/7 mogelijk is .”
"Als ik patiënt met klachten sprak en hem vroeg naar zijn eigen stollingswaarden, dan kon hij me dat niet vertellen"
In het Arterium draait een internistische vasculaire poli en wordt volgens Pinedo zowel zorg dicht bij huis in combinatie met zorg op afstand aangeboden, gericht op trombosepatiënten en op hartpatiënten die een indicatie hebben voor hartrevalidatie. Die begeleide zelfzorg wordt gedaan middels twee concepten: Trombovitaal en Cardiovitaal. “De Trombosedienst, genaamd Begeleide Zelfzorg, hebben we al in 2007 opgericht”, licht Pinedo toe. “Trombose-patiënten gaan iedere twee of drie weken naar de trombosedienst voor een bloedafname, maar weten in de praktijk verder zelden iets van hun eigen aandoening af. Als ik een patiënt met klachten sprak en hem vroeg naar zijn eigen stollingswaarden (INR), dan kon hij me dat niet vertellen.” Om de communicatie tussen arts en patiënt te verbeteren, bedenkt Pinedo een programma waarmee patiënten als het ware opgeleid worden over hun eigen aandoening.
Het bijhouden van gezondheidsdata gebeurt in het online portaal
Trombovitaal
Een jaar geleden krijgt dat samenwerkingsverband met de ketenpartners een eHealth-portaal met de naam Trombovitaal. Pinedo ontvangt destijds een subsidie via Maatschappij en ICT om het portaal te laten bouwen en landelijk uit te rollen. Inmiddels is Trombovitaal actief in alle provincies. “Wekelijks komen er enkele steunpunten bij. Dat zijn punten waar patiënten in de wijk terecht kunnen voor hun intake gesprek, waarna ze zelf met het portaal aan de slag kunnen gaan met hun ziekte.”
Via Trombovitaal worden patiënten ook opgeleid om zelf metingen uit te voeren
Het informeren van patiënten gebeurt online, via e-learning. Via Trombovitaal worden patiënten ook opgeleid om zelf metingen uit te voeren en deze waarden via het portaal met de behandeld arts te delen. Eenmalig vindt een face-to-face intake gesprek plaats, waarin de patiënt leert hoe hij of zij bij zichzelf bloed prikt. Daarna kan de patiënt zelfstandig aan de slag. “Mochten er problemen optreden, dan zijn wij via het portaal altijd bereikbaar”, aldus Pinedo.
Niet alleen de tools, ook de service
Het trombose portaal onderscheidt zich daarmee van andere, meer op consumenten gerichte apps die patiënten zelf kunnen gebruiken om hun meetwaardes bij de houden. “In zo’n app krijg je wel een mooi overzicht van je meetwaarden, maar wat kun je daar verder mee? Wat als er een afwijking te zien is? Dan moet je evengoed een afspraak maken bij de huisarts. Wij bieden niet alleen de eHealth tools, maar ook de service. Dat is een waardevolle combinatie.”
Inzicht in trends in gemeten bloeddruk
Trombovitaal werkt ook anders dan de reguliere trombosedienst. “Die dienst werkt als een eiland”, meent Pinedo. “Er wordt nauwelijks gecommuniceerd met de andere ketenpartners en dat levert vaak genoeg problemen op. De huisarts is bijvoorbeeld een belangrijke ketenpartner, omdat de huisarts medicijnen voorschrijft aan patiënten en deze medicatie al dan niet een interactie kan hebben met de stollingsmedicijnen van een patiënt. Toch hebben de huisarts en de trombosedienst traditioneel gezien geen communicatie onderling.”
“We willen niet alleen simpelweg iemands stollingswaarden in de gaten houden, we willen ook horen of een patiënt een hoge bloeddruk heeft, nieuwe medicijnen gaat slikken of andere klachten heeft. Op die manier kunnen we patiënten veel beter in de gaten houden en hen tegelijkertijd veel meer partner binnen hun eigen behandeling maken.”
Drie gebruikersgroepen
Trombovitaal heeft drie groepen gebruikers. De eerste groep zijn patiënten die bij zichzelf bloedprikken, deze waarden doorgeven en via het portaal contact hebben met hun zorgverleners. De tweede groep zijn patiënten die niet zelf willen prikken, maar wel gebruik willen maken van het online contact via Trombovitaal. Zij laten hun bloed prikken bij de huisarts, zien deze waardes vervolgens online en kunnen via het portaal met hun stollingsarts communiceren. “Bij deze groep zien we wel vaak dat ze na vijf keer prikken zeggen: is dat het nou, dat kan ik zelf ook wel”, aldus Pinedo. De derde groep zijn patiënten die niet zelf willen prikken en ook geen internet hebben, maar wel graag gebruik maken van de geïntegreerde trombosedienst, waarbij de huisarts ook betrokken is. Bij deze patiënten beheert de huisarts hun portaal en begeleidt Trombovitaal de patiënt via een ‘verlengde arm’ structuur, legt Pinedo uit.
Het Trombovitaal portaal vanuit artsperspectief
Het directe gevolg van de inzet van Trombovitaal is volgens Pinedo dat zij op de poli van Arterium alleen nog patiënten ontvangen die daadwerkelijk met problemen zitten. “Normaliter kreeg je ook de patiënten met wie het eigenlijk gewoon goed gaat en die alleen voor de verplichte controle langskomen. Nu kunnen we met die patiënten indien nodig altijd contact hebben via het portaal en komen bij ons alleen de patiënten bij wie dat niet lukt of bij wie wij zelf bijvoorbeeld een bepaalde controle willen uitvoeren.”
eHealth als specialisatie
De reacties van patiënten op het trombose portaal zijn enthousiast, vertelt Pinedo. “Op ZorgkaartNederland scoren we een 8.8 op basis van 300 reacties van patiënten. Voor patiënten is het een prettig en veilig gevoel dat wij altijd bereikbaar zijn. Zo hadden we eens een patiënt die in Thailand opgenomen was in het ziekenhuis. Daar kreeg hij geen 'stollingspillen', maar spuitjes. Die spuitjes hebben echter geen invloed op je stollingswaarde, maar dat wist hij niet. Dus toen zijn waarde ineens erg afweken, trok hij in paniek bij ons aan de bel. Wij konden hem gelukkig via het portaal op afstand geruststellen.”
"Wij konden een patiënt in Thailand via het portaal op afstand geruststellen"
Ook van betrokken zorgverleners krijgt Pinedo positieve reacties. “Het is een nieuwe vorm van zorg verlenen en dat is natuurlijk altijd even wennen. Maar zodra een arts merkt dat zijn of haar patiënt tevreden is, dan word je dat als zorgprofessional vanzelf ook. Met de groei van chronisch zieken gaan we er naar toe dat er artsen zullen komen die zijn opgeleid om zorg op afstand te leveren. eHealth is dan gewoon een specialisatie.”
Alle afleveringen van eHealth op de werkvloer lezen?
wellicht ook interessant
"Met de groei van chronisch zieken gaan we er naar toe dat er artsen zullen komen die zijn opgeleid om zorg op afstand te leveren. eHealth is dan gewoon een specialisatie.”
Dat lijkt me onwaarschijnlijk en onwenselijk. eHealth wordt gewoon health, een geïntegreerd onderdeel van zorg. Dat betekent dat elke zorgverlener kennis en vaardigheden ten aanzien van digitale middelen zal moeten hebben.